جایگاه خوف ورجا در آیات و روایات، آثار فردی و اجتماعی آن

در این تحقیق به خوف و رجا و رابطه آن دو از منظر آیات و روایات پرداخته شده است.

خوف ورجاء از حالات وصفات قلبی است که مومنان وزهدپیشگان سعی در کسب این مقام وطی طریق آن دارند . خوف به معنای ترس از عقاب الهی و رجاء به معنای امید به رحمت الهی در کنار یکدیگر نقش اساسی در حوزه اخلاق بندگی دارد، اما متاسفانه برخی مکتب های کلامی_اخلاقی مانند« مرجئه » با سردادن شعار رجا و نفی خوف آن را دست آویز فرار از مسئولیت های اخلاقی و دینی خود قرار داده وبرخی مکتب ها نیز با تکیه بر شعار خوف، پیروان خویش را از جنبه های امیدبخش رجا محروم کرده اند. از این رو در این تحقیق سعی شده این دو مفهوم کاملا بررسی و رابطه متقابل آن ها با یکدیگر تبیین گردد وآثار تربیتی فردی و اجتماعی آن ها بررسی شود. این تحقیق در پی پاسخگویی به چیستی خوف ورجاء ورابطه آن برابر هم وپی آمدهای افراط در خوف ورجاء بوده است که برای پاسخگویی به آن ها از روش تحقیق توصیفی استفاده شده تحقیق از نوع کتابخانه‌ای و در حوزۀ علم اخلاق می باشد برای جمع آوری مطالب از ابزار فیش برداری استفاده شده که به منابع مکتوب وغیر مکتوب مراجعه ومطالب مورد نظر جمع آوری و سپس تدوین گردیده است.اگر هر فردی به معنای حقیقی به زیور خوف ورجاء آراسته شود بی‌تردید سستی‌ها به نشاط وسازندگی واضطراب‌ها به آرامش تبدیل خواهد شد، بهترین راه چیره شدن بر ترس‌های ناپسند که زندگی را بر انسان تلخ می کند ترس از خداست زیرا کسی که خدا را به شایستگی شناخته واز او بیم دارد از غیرالله نمی‌ترسد. اسلام از یک سو با توجه به آسیب های خطرناک ناامیدی به امیدواری اهمیت ویژه ای داده است واز سوی دیگر با معرفی درست خوف، از آسیب های زیاده روی در امیدواری پیش‌گیری کرده است وهمچنین ضمن سفارش به رعایت اعتدال دردو حالت خوف ورجا این ها را در مسیر کمال وسعادت انسان، یعنی در راه خوف از پروردگار وعذاب آخرت وامید به رحمت او به ویژه رحمتش در آخرت هدایت کرده است.